กินอาหารแก้เลือดจาง

ก่อนหน้านี้พักใหญ่ มีผู้ใช้บริการมาขอเอกสารกินเสริมธาตุเหล็กเพราะมีปัญหาเลือดจาง พิจารณาดูจากสภาพที่เห็น

• ผู้ป่วยเป็นหญิงอายุราวๆ 45 – 50 ปี
• หน้าตาบ่งบอกว่าเป็นชาวจีนท้วมๆ ซึ่งผิวควรจะขาวเหลือง
• แต่คนนี้กลับดูคล้ำๆ เล็กน้อย

ทำให้สงสัย จึงได้ซักถามกันก่อน

ผม “ขอโทษนะครับ คุณหมอบอกว่ามีปัญหาเลือดจางหรอครับ”
ผู้ใช้บริการ “ป่าวหรอก อยากได้เพราะหมอจะให้ฉีดยา ... แล้วไม่อยากฉีด เลยจะมาขอเอกสารกินเสริมธาตุเหล็ก”
ผม  “ถ้าอย่างนั้น รอข้อมูลจากเวชระเบียนซักครู่นะครับ”

หลังจากเปิดดูเวชระเบียนก็เป็นดังคาด

• ผู้ป่วยรายนี้เป็น DM with CKD stage 5 on HD อยู่
• ส่วนยาที่แพทย์สั่งฉีดนั้นคือ Eprex ซึ่งเป็นฮอร์โมน Erythropoietin
• ผู้ป่วยรายได้เคยตรวจ Serum Transferrin แล้ว ค่าอยู่ในระดับปกติ แม้จะต่ำไปนิดๆ ก็ตาม

ปัญหาคือ ผู้ป่วยรายนี้คิดว่า ภาวะเลือดจางที่ตนประสบอยู่นั้น แก้ไขได้ด้วยการเสริมธาตุเหล็ก แต่ในความเป็นจริงธาตุเหล็กใช้แก้ปัญหาได้แค่ ภาวะโลหิตจางจากการขาดธาตุเหล็ก เพียงอย่างเดียว แล้วการกินอาหารเสริมธาตุเหล็กก็อาจไม่ได้ขจัดปัญหาได้ทั้งหมด เพราะปัญหาหลักอยู่ที่การขาดฮอร์โมนกระตุ้นการสร้างเม็ดเลือด ไม่ใช่การขาดวัตถุดิบอย่างธาตุเหล็กไปใช้สร้างเม็ดเลือดแต่อย่างใด

หลังจากพิจารณาอย่างถี่ถ้วน จึงสอบถามเพิ่มเติมได้ข้อมูลมาว่า เนื้อสัตว์ก็พอกินได้บ้าง วันละ 1 มื้อไม่เกินจากนี้ แพทย์ไม่ให้กินเนื้อแดง ให้กินไข่ขาวกับปลาอย่างเดียว (นี่ก็อีกปัญหา) ดูจากพฤติกรรมการกิน ระดับ Transferrin ในเลือด จึงไม่เห็นว่าการกินอาหารธาตุเหล็กสูงจะช่วยแต่อย่างใด จึงอธิบายให้ผู้ใช้บริการฟังว่าเค้าแทบจะไม่ได้ประโยชน์อันใดเลย แม้ว่าตอนนี้จะทำหน้าไม่ค่อยพอใจแล้วก็ตาม (เพราะแค่มาขอเอกสารกระดาษไม่กี่แผ่นทำไมต้องให้รอ ทำไมต้องถามอะไรมากมาย) ผู้ป่วยควรจะเริ่มเปิดใจที่จะต้องฉีดฮอร์โมนกระตุ้นการสร้างเม็ดเลือดได้แล้ว